Επιμορφωτικό Σεμινάριο Εθνομουσικολογία και Εκπαίδευση

Το Εργαστήριο Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ οργανώνει επιμορφωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς μουσικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το οποίο θα πραγματοποιηθεί από 3 έως 7.09.2025.

Σκοπός

Σκοπός του προγράμματος «Εθνομουσικολογία και Εκπαίδευση» είναι να εφοδιάσει τους/τις συμμετέχοντες/ουσες με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για την αξιοποίηση εθνομουσικολογικών προσεγγίσεων στη διδασκαλία του μαθήματος της μουσικής στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μέσα από τη μελέτη ποικίλων μουσικών παραδόσεων από διαφορετικές γεωγραφικές και πολιτισμικές περιοχές, το πρόγραμμα επιδιώκει να εφοδιάσει τους/τις συμμετέχοντες/ουσες με θεωρητικά εργαλεία και πρακτικές μεθόδους που προάγουν τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, τη δημιουργική μάθηση και την ανάπτυξη ακουστικών και μουσικών δεξιοτήτων. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να καλλιεργήσει την ευαισθησία των εκπαιδευτικών απέναντι στη μουσική ποικιλομορφία, να ενδυναμώσει τη διδακτική τους επάρκεια με σύγχρονα, βιωματικά και πολιτισμικά εμπλουτισμένα μέσα συμβάλοντας στην ανανέωση της μουσικής αγωγής.

Οι εκπαιδευτές του προγράμματος είναι Καθηγητές Εθνομουσικολογίας και μέλη ΕΕΠ και ΕΔΙΠ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών καθώς και μεταδιδακτορικοί ερευνητές/ενεργοί εκπαιδευτικοί μουσικής της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Το Εργαστήριο Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ σκοπεύει να καλέσει τους εκπαιδευτικούς με τους μαθητές τους, τον Φεβρουάριο του 2026 στη Φιλοσοφική Σχολή, προκειμένου να παρουσιάσουν το υλικό που διδάχθηκαν στο Πρόγραμμα και εν συνεχεία εφάρμοσαν στις τάξεις τους. Με αυτόν τον τρόπο θα έχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι την ευκαιρία να δουν στην πράξη τα οφέλη του Προγράμματος.

Συνοπτική Περιγραφή

Το Πρόγραμμα υλοποιείται με τη μέθοδο της διά ζώσης εκπαίδευσης, περιλαμβάνει θεωρητικές εισηγήσεις και εργαστήρια-εκπαιδευτικές εφαρμογές και διαρθρώνεται 8 Διδακτικές Ενότητες συνολικής διάρκειας 28 ωρών.

Κάθε διδακτική ενότητα είναι αφιερωμένη σε μια πολιτισμική περιοχή και τις μουσικές της παραδόσεις. Αποτελείται από μια εισήγηση από Καθηγητές Εθνομουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και από ένα εργαστήριο, όπου οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να εξασκηθούν στην διδακτική εφαρμογή στην τάξη μέσα από επιλεγμένο εθνομουσικολογικό υλικό. Τα εργαστήρια προσφέρονται από μόνιμο προσωπικό του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και μεταδιδάκτορες ερευνητές/ενεργούς εκπαιδευτικούς στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Η ΔΕ “Μουσικές παραδόσεις της Λατινικής Αμερικής” επικεντρώνεται στις Αφρικανικές μουσικές κουλτούρες και ευρωπαϊκά λαϊκά μουσικά ιδιώματα στη Λατινική Αμερική και θα πραγματοποιηθούν εργαστήρια γύρω από α) τη διδασκαλία παραδοσιακών τραγουδιών της Λατινικής Αμερικής εστιάζοντας στη Βολιβία και το Πουέρτο Ρίκο, β) την ανάπτυξη ακουστικών δεξιοτήτων μέσα από την εξέταση μουσικών συνόλων του “Νέου Κόσμου” και γ) την εξοικείωση με την Αφρικανική πολυρυθμία μέσα από τη διδασκαλία παραδοσιακού τραγουδιού από τη Σενεγάλη”. Χρόνος ενασχόλησης: 6 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Ελληνική παραδοσιακή μουσική” θα αναλυθεί το θεωρητικό πλαίσιο που αφορά τη μουσική και διαπολιτισμικότητα στον Ελλαδικό χώρο, και οι εκπαιδευόμενοι/ες θα παρακολουθήσουν εργαστήρια με θέμα “Τραγουδώντας έναν αλλιώτικο κόσμο: Το παραδοσιακό τραγούδι στη σχολική τάξη” και “Προτάσεις διδασκαλίας των ελληνικών μουσικών οργάνων στο σχολείο από την πλευρά της εθνομουσικολογίας”. Χρόνος ενασχόλησης: 6 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Ινδική μουσική παράδοση” οι εκπαιδευόμενοι/ες θα ασχοληθούν οι με την Ινδική κλασική μουσική παρακολουθώντας την ιστορία ζωής ενός Ινδού μουσικού στην κοινότητα Ινδών μεταναστών στην Αθήνα, ενώ μέσα από το εργαστήριο με θέμα “Εισαγωγή στο σύστημα konnakol” θα εξοικειωθούν με την ανάπτυξη ρυθμικών δεξιοτήτων. Χρόνος ενασχόλησης: 3 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Μουσικές της Κάτω Ιταλίας” οι εκπαιδευόμενοι/ες θα ασχοληθούν με τη μεθοδολογία έρευνας και μουσικής καταγραφής μέσα από επιτόπια εθνογραφική έρευνα στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας. Στη συνέχεια, θα συμμετάσχουν σε εργαστήριο με θέμα “Διδασκαλία παραδοσιακού ναπολιτάνικου τραγουδιού”. Χρόνος ενασχόλησης: 3 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Εθνογραφία του ήχου” θα αναλυθούν οι θεωρητικές παραδοχές της εθνογραφικής προσέγγισης του ηχοτοπίου, οι τρόποι ανάδειξης της πολιτισμικής ιστορίας μιας περιοχής και της σχέσης των ανθρώπων με τους ήχους του περιβάλλοντος που ζουν, και θα πραγματοποιηθεί εργαστήριο κατά τη διάρκεια του οποίου θα ασχοληθούν με την εθνογραφία του ήχου ως εκπαιδευτικό εργαλείο μέσα από έναν καθοδηγούμενο εθνογραφικό περίπατο, συλλογή ενδεικτικού υλικού και πιλοτική ψηφιακή χαρτογραφική αποτύπωση”. Χρόνος ενασχόλησης: 3 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Μουσικές της Ωκεανίας” θα έχουν την ευκαιρία οι εκπαιδευόμενοι/ες να έρθουν σε επαφή με την μουσική κουλτούρα μιας αυτόχθονης φυλής μέσα από εργαστήριο για τη διδασκαλία παραδοσιακού τραγουδιού των Maori. Χρόνος ενασχόλησης: 2 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Σύγχρονα μουσικά ιδιώματα” θα έχουν την ευκαιρία οι εκπαιδευόμενοι/ες να εξοικειωθούν με τη νεανική μουσική κουλτούρα της ραπ μέσα από εργαστήριο για τη δημιουργία ραπ μουσικής με στίχους Οδύσσειας και Ιλιάδας. Χρόνος ενασχόλησης: 2 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της ΔΕ “Παρουσιάσεις Εργαστηρίων – Συζήτηση/Αναστοχασμός” οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν την εργασία τους κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων και θα ακολουθήσει συζήτηση για το πρόγραμμα.Χρόνος ενασχόλησης: 3 ώρες διά ζώσης εκπαίδευση.

• Διάρκεια Υλοποίησης 5 Ημέρες
• Συνολικός Χρόνος Ενασχόλησης 28 Ώρες
• Μέθοδος Εκπαίδευσης Διά ζώσης
• Γλώσσα Υλοποίησης Ελληνικά
• Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης